من لایحضره الطبیب

توضیحات

من لایحضره الطبیبمن لایحضره الطبیب کتابی از محمد زکریای رازی که در زمینه پزشکی نوشته شده‌است. نام دیگر کتاب «طب الفقراء» است و رازی آن را برای کسانی که به طبیب دسترسی ندارند، تالیف کرده‌است. آن را در برابر کتاب طب الملوکی که برای شاهان نگاشته شده‌است، دانسته‌اند و این بیان‌گر توجه خاص رازی به فقرا و بیماران ناتوان است. ابن‌ابی اصیبعه می‌گوید: منظور از این کتاب توضیح امراض و ذکر علت آن‌ها است و اینکه امراض را با داروهای موجود در هر مکان ممکن است معالجه کرد. استقبال از این کتاب موجب شد ابن بابویه ملقب به صدوق از بزرگان شیعه کتابی به نام «من لایحضره الفقیه» تالیف کند. کتاب در سی و شش باب است که تقریباً عموم بیماری‌های وقت را در بر گرفته‌است. رازی در مقدمه کتاب می‌گوید: «مردی دانشمند جلیل‌القدری برای خیر و صلاح مردم از من خواست که رسالهٔ مختصری درباب درمان بیماری با غذا و آشامیدنی‌های موجود در هر مکان که دسترسی به طبیب نیست تالیف کنم. من نیز مسئول او را اجابت و کتاب «من لایحضره الطبیب» را تالیف کردم.» اولین طبیبی که کتاب «من لایحضره الطبیب» را نوشت، عیسی‌بن ماسه از پزشکان قبل از رازی بوده‌است. کتاب «من لایحضره الطبیب» توسط دکتر «ابوتراب نفیسی» ترجمه شده و در شهریور ماه 1363 توسط «دفتر جهاد دانشگاهی دانشکده پزشکی دانشگاه تهران» به چاپ رسیده است. در مورد آثار رازی در لغت‌نامهٔ دهخدا آمده‌است:ابن‌الندیم در کتاب «الفهرست» خود تعداد آثار رازی را یک‌صد و شصت و هفت و ابوریحان بیرونی در کتاب فهرست کتب کتاب در ریاضیات و نجوم، ۷ کتاب در تفسیر و تلخیص و اختصار کتب فلسفی یا طبی دیگران، ۱۷ کتاب در علوم فلسفی و تخمینی، ۶ کتاب در در مافوق الطبیعه، ۱۴ کتاب در الهیات، ۲۲ کتاب در کیمیا، ۲ کتاب در کفریات، ۱۰ کتاب در فنون مختلف که جمعا بالغ بر یک‌صد و هشتاد و چهار مجلد می‌شود و ابن اصیبعه در عیون الانباء فی طبقات الاطباء دویست و سی و هشت کتاب از برای رازی برمی‌شمارد.محمود نجم‌آبادی استاد دانشگاه تهران کتابی به عنوان: مولفات و مصنفات ابوبکر محمدبن زکریای رازی نوشته است. که در سال ۱۳۳۹ به‌وسیله انتشارات دانشگاه تهران چاپ شده است در این کتاب فهرست‌های ارائه شده توسط ابن الندیم و ابوریحان بیرونی و قفطی و ابن اصیبعه با یک‌دیگر تطبیق داده شده‌است و در مجموع دویست و هفتاد و یک کتاب و رساله و مقاله فهرست شده‌است. الحاوی • الکناش المنصوری • المرشد • من لایحضره الطبیب • کتاب الجدری و الحصبه • دفع مضار الاغذیه • الابدال و ...