پايان نامه بررسي سبكهاي دلبستگي و مكانيسم هاي دفاعي

توضیحات

پايان نامه بررسي سبكهاي دلبستگي و مكانيسم هاي دفاعياین پروپوزال در قالب فرمت word قابل ویرایش ، آماده پرینت و ارائه به عنوان پروژه پایانی میباشد فصل اول 1 کلیات پژوهش 1 1-1 مقدمه 1 2-1 بیان مسأله 2 3-1 اهمیت و ضرورت پژوهش 4 4-1 اهداف پژوهش 4 5-1 فرضیه های پژوهش 5 6-1 سؤالات پژوهش 5 7-1 متغیرهای پژوهش 5 8-1 تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای پژوهش 6 تعریف مفهومی مکانیسم های دفاعی: 6 تعریف عملیاتی مکانیسم های دفاعی: 6 تعریف مفهومی سبک های دفاعی رشدیافته: 6 تعریف عملیاتی سبک های دفاعی رشدیافته: 6 تعریف مفهومی سبک های دفاعی رشدنایافته: 7 تعریف مفهومی سبک های دفاعی نوروتیک: 7 تعریف مفهومی سبکهای دلبستگی: 7 تعریف عملیاتی سبکهای دلبستگی: 8 تعریف مفهومی سبک دلبستگی ایمن: 8 تعریف عملیاتی سبک دلبستگی ایمن: 8 تعریف مفهومی سبک دلبستگی اجتنابی: 8 تعریف عملیاتی سبک دلبستگی اجتنابی: 8 تعریف مفهومی سبک دلبستگی دوسوگرا: 9 فصل دوم 9 پیشینۀ نظری و پژوهشی 9 مقدمه 9 2-2 پیشینه نظری 10 1-2-2 نظریه روانکاوی 10 1-1-2-2 الگوی مکان نگار ذهن 10 2-1-2-2 اجزای شخصیت 12 3-1-2-2 کنترل من و تأخیر ارضاء 16 2-2-2 مکانیسم های دفاعی 21 1-2-2-2 تعریف مکانیسم های دفاعی 21 2-2-2-2 مکانیسم های دفاعی من در نظریه فروید 25 3-2-2-2 ساز و کارهای دفاعی و اهمیت تکنیکی دفاع از دیدگاه آنا فروید 26 4-2-2-2 تلاش های دیگر در زمینه مکانیسم های دفاعی 27 5-2-2-2 انواع چهارگانه دفاع ها در طبقه بندی وایلانت به شرح زیر می باشد: 28 دفاع های خود شیفتگی 28 دفاع ناپخته 28 دفاع های کامل 31 3-2-2 سبکهای دلبستگی 33 1-3-2-2 تعریف سبک های دلبستگی 33 2-3-2-2 دلبستگی در نظام باولبی 33 4-3-2-2 ویژگی های طبقات دلبستگی بزرگسالان 35 1-4-3-2-2 الف) بزرگسالان ایمن 35 2-4-3-2-2 ب) بزرگسالان ناایمن 35 1)بزرگسالان اجتنابی 35 2)بزرگسالان دوسوگرا 36 3)بزرگسالان سازمان نایافته 36 5-3-2-2 مقایسه دلبستگی کودک و بزرگسال 36 3-2 پیشینۀ پژوهشی 39 فصل سوم 42 روش شناسی پژوهش 42 1-3 مقدمه 42 2-3 روش تحقیق 43 3-3 جامعه آماری 43 4-3 روش نمونه‌گیری و تعیین حجم نمونه 44 5-3 ابزار جمع‌آوری اطلاعات 44 1-5-3 پرسشنامه سبکهای دلبستگی بزرگسال هازن و شور (نسخه جدید 1993) 44 الف) معرفی پرسشنامه 44 ب)میزان ثبات،پایایی و قابلیت اعتماد آزمون 45 ج)هنجاریابی آزمون هازن و شور در ایران 45 د)نحوه اجرای آزمون 46 ه)نمره گذاری 46 2-5-3 پرسشنامه ی سبک های دفاعی (DSQ) 47 6-3 نحوه سنجش متغیرها 48 7-3 روش آماری و تحلیل داده ها 49 فصل چهارم 50 تجزیه تحلیل داده ها 50 1-3 مقدمه 50 جدول 1-4 جدول فراوانی و درصد جنسیت آزمودنی ها 51 جدول 2-4 جدول فراوانی آزمودنی ها بر حسب سبک های دلبستگی و مکانیسم های دفاعی 52 نمودار 2-4 نمودار فراوانی سبک های دلبستگی و مکانیسم های دفاعی آزمودنی ها 52 1-3-4 فرضیه 1: دختران و پسران در مکانیسم های دفاعی با یکدیگر تفاوت دارند. 54 فرضیه 2: دختران و پسران در سبک های دلبستگی با یکدیگر تفاوت دارند. 55 جدول 3-4 ضرایب خی دو میان سبک های دلبستگی و مکانیسم های دفاعی 55 فرضیه 3: سبک دلبستگی ایمن با سبک های دفاعی رشدیافته همبستگی مثبت معناداری دارد. 56 فرضیه 4: سبک دلبستگی ناایمن دوسوگرا با سبک های دفاعی رشد نایافته و نوروتیک همبستگی معناداری دارد. 57 فرضیه 5: سبک دلبستگی ناایمن اجتنابی با سبک های دفاعی رشد نایافته و نوروتیک همبستگی مثبت معناداری دارد. 57 فصل پنجم 58 بحث و نتیجه گیری 58 1-5 مقدمه 58 2-5 بحث و نتیجه گیری مربوط به سوالات و فرضیه های تحقیق 1-2-5 فرضیۀ اول 2-2-5 فرضیۀ دوم 3-2-5 فرضیۀ سوم 4-2-5 فرضیۀ چهارم 5-2-5 فرضیۀ پنجم 3-5 نتیجه گیری 4-5 محدودیتهای تحقیق 1-4-5 الف - محدودیتهای علمی 2-4-5 ب ـ محدودیتهای عملی 5-5 پیشنهادها 1-5-5 الف : پیشنهادهای کاربردی 2-5-5 ب : پیشنهادهای تحقیقی منابع و مأخذ پرسشنامه 1-1 مقدمه روابط اولیه زندگی انسان، اثرات بسیار مهم و اساسی و حساس بر فرایندهای رشدی و تحولی مراحل زندگی او می گذارند. این اثرات اغلب در سطوح رفتاری، شناختی، انگیزشی و به طور کلی شخصیتی انسان، پایدار و نافذ هستند. مطالعۀ نظریه های گوناگون رشد و تحول، نشانگر این تاثیرات حساس اولیه هستند. یکی از مهمترین وجوه شخصیتی انشان، سبکهای دلبستگی او در روابط انسانی می باشد که بنابر نظریه های رشدی متعدد، در خلال سالهای اولیۀ زندگی تشکیل می یابد و تا در سرار زندگی انسان کماکان بلاتغییر باقی می ماند و اثرات خود را در تمام وجوه زندگی فرد نشان می دهد. یکی از وجوه نیز شیوه های دفاعی پایگاه من شخصیت افراد است. اساسا از مشخصه های مهم شخصیتی افراد، نوع و تعدد مکانیسمهای دفاعی ای می باشد که در موقعیت های مختلف بدانها متوسل می شوند. چنانکه سبکهای دلبستگی تأثیرات عمیق شخصیتی در طول روند رشدی داشته باشند، اصولا می باید مکانیسمهای دفاعی مورد اسفاده فرد نیز تحت تأثیر این سبک ها قرار گرفته باشند. در این پژوهش صحت و سقم و همچنین چگونگی و نیز میزان این تأثیر را بررسی خواهیم نمود. 2-1 بیان مسأله دلبستگی یک پیوند عاطفی است که با تمایل به جستجو در مجاورت یک فرد یا شئ ماندن بویژه در موقعیت های استرس زا مشخص می شود (باولبی ، 1969). دلبستگی پیوند هیجانی پایدار بین دو فرد است، به طوری که یکی از طرفین کوشش می کند نزدیکی یا مجاورت با موضوع دلبستگی را حفظ کرده و به گونه ای عمل کند تا مطمئن شود که ارتباط ادامه می یابد (فوگل ،1997). باولبی(1969) معتقد است که این گره های هیجانی متقابل که به نزدیکی مادر و کودک منجر می شود، نخستین تجلیات دلبستگی محسوب می شوند. دلبستگی نگه دارنده نزدیکی متقابل بین دو فرد در تمام مراحل زندگی است. باولبی(1969) اظهار می دارد که پیوند کودک به مادر حاصل فعالیت تعدادی از نظام های رفتاری است که در آن نزدیکی و مجاورت به مادر یک نتیجه قابل پیش بینی است. باولبی در تاکید بر اهمیت ارتباط مادر-کودک معتقد است آنچه که برای سلامت روانی کودک ضروری است،تجربه یک ارتباط گرم ،صمیمی و مداوم با مادر یا جانشین دائم اوست.به عقیده او بسیاری از اشکال آزردگی ها و اختلالات شخصیت حاصل محرومیت کودک از مراقبت مادرانه و یا عدم ثبات دلبستگی کودک با چهره دلبستگی است(خانجانی ، 1379). نظریه دلبستگی (باولبی ،1969 ،1973،1980) مبتنی بر این امر است که پیوندهای عاطفی نخستینی که بین کودک و مادر( مراقب )در قالب مدلهای ذهنی درونسازی می شوند ، به گستره وسیع روابط بین شخصی کودک در آینده تعمیم می یابند و الگوی این روابط، یعنی سبکهای دلبستگی،در طول زندگی نسبتا پایدار می مانند (برترتون ،1991و کسیدی ،1985). مکانیسمهای دفاعی شیوه‌های غیر ‌ارادی و ناخودآگاهانه هستند که من بکار می‌گیرد تا از طریق تحریف یا انکار واقعیت، موفق به کاهش اضطراب و مدارا با هیجانات منفی شده و موقتا تعادل و یکپارچگی شخصیت را تا یافتن راه حل واقعی حفظ نماید (احمدوند، 1382). شواهد تجربی نشان داده اند که مکانیسم ها و سبک های دفاعی را می توان بر حسب سلسه مراتبی از سازش یافتگی تنظیم کرد (ویلانت ، 1994؛ ویلانت، 1998). مکانیسم ها و سبک های دفاعی سازش یافته با پیامدهای سلامت جسمانی و روانی در ارتباط قرار می گیرند (ویلانت، 1998؛ ویلانت، 2000) و مکانیسم ها و سبک های دفاعی سازش نایافته با بسیاری از شاخص های منفی سلامت روانی مانند اختلال های شخصیت و افسردگی مرتبط اند (پری ، 1992؛ ویلانت و دارکی ، 1985). مکانیسم های دفاعی که مسئولیت محافظت از من را در مواجهه با شکل های مختلف اضطراب را بر عهده دارند، بر حسب نوع کنش وری ممکن است بهنجار یا نابهنجار و کارآمد یا ناکارآمد باشند(فروید ، 1923). اندروز و همکاران بر اساس طبقه بندی سلسله مراتبی ویلند در مورد مکانیسم های دفاعی، 20 مکانسم را به سه سبک دفاعی رشد یافته ، نوروتیک و رشدنایافته تقسیم کردند (اندروز ، 1993؛ ویلانت، 1976). مکانیسم های دفاعی رشدیافته به منزله ی شیوه های مواجهه ی انطباق، بهنجار و کارآمد محسوب می شوند در حالی که مکانیسم های دفاعی نوروتیک و رشد نایافته، شیوه های مواجهه ی غیر انطباقی و ناکارآمد هستند. سبک هاي دلبستگي که در چارچوب رابطه کودک و مادر شکل گرفته و استقرار مي يابند، روشهاي مواجهه فرد با موقعيتهاي تنيدگي زا را با به کار بستن مکانيسم هاي دفاعي متاثر مي سازند. از این جهت می توان پیشبینی نمود که سبک های دلبستگی بر مکانیسم های دفاعی تأثیر داشته و یاد حداقل با آن ارتباط و همبستگی داشته باشند. در این پژوهش دنبال تعیین رابطه سه نوع سبک دلبستگی و سه نوع سبک های دفاعی ذکر شده هستیم. 3-1 اهمیت و ضرورت پژوهش امروزه در عرصه روانشناسی رشد شاهد گسترش اهمیت مفهوم دلبستگی و اثرات ان بر شخصیت و زندگی افراد هستیم. سبک های دلبستگی پیامدهای بسیار گسترده و نافذی در زندگی انسانها به دنبال دارند. دلبستگی ایمین به عنوان مناسب ترین سبک دلبستگی شناخته شده و در مداخلات بالینی مربوط به کودکان دارای سبک های دلبستگی ناایمن، سعی می شود سبک دلبستگی ایمن بازسازی و تقویت گردد. باید دید که فواید داشتن دلبستگی ایمنی بخش نسبت به دلبستگی ناایمن چیست؟ دلبستگی ایمنی بخش دارای اثرات کوتاه مدت و بلند مدت است.در کوتاه مدت فرایند دلبستگی به منظور نگهداشتن مجاورت بین نوزاد و مراقبت کننده اش،برای سلامتی،غذا و مراقبت عمومی اهمیت دارد.در رابطه ایمن نوزاد و والدین بر اساس تقویت مداوم به قابلیت لذت بردن متقابل دست می یابند.در حالی که در یک رابطه ناایمن،اجتناب مراقبت کننده گان از صمیمیت با نوزاد و جستجوی مراقبت توسط نوزاد در جایی دیگر یک چرخه تقویت منفی را بوجود می آورد.یک دلبستگی ایمن بخش یک پایه ایمن را برای کشف جهان و آشکار ساختن سهولت تحول شناختی اولیه را فراهم می سازد.برای مثال،هازن و دورت به این نتیجه رسیدند که کودکان کم سن دارای دلبستگی ایمنی بخش مستقلانه تر به اکتشاف محیط شان می پرداختند و همچنین نوآوری بیشتری را در روش هایشان برای حل مسئله نشان می دادند.اثرات بلند مدت دلبستگی ایمنی بخش در چندین حیطه مانند تحول هیجانی و روابط،والد بودن(رفتار والدینی)،تحول شخصیت،حرمت خود و تحول شناختی قابل مشاهده است (پاکدامن،1380). تعیین رابطه سبک های دلبستگی و سبک های دفاعی می تواند یافته ارزشمندی فراروی روانشناسی رشد و شخصیت بوده و فهم ما را در چگونگی اثرگذاری این دو پدیده روانشناختی بر یکدیگر را افزایش دهد. 4-1 اهداف پژوهش هدف کلی: تعیین رابطه ی سبک های دلبستگی و سبک های دفاعی اهداف جزئی: • تعیین تفاوت دختران و پسران در مکانیسم های دفاعی • تعیین تفاوت دختران و پسران در سبک های دلبستگی • تعیین ارتباط سبک دلبستگی ایمن با سبک های دفاعی رشدیافته • تعیین ارتباط سبک دلبستگی ناایمن دوسوگرا و آشفته با شبک های دفاعی رشدنایافته و نوروتیک 5-1 فرضیه های پژوهش فرضیه 1: دختران و پسران در مکانیسم های دفاعی با یکدیگر تفاوت دارند. فرضیه 2: دختران و پسران در سبک های دلبستگی با یکدیگر تفاوت دارند. فرضیه 3: سبک دلبستگی ایمن با سبک های دفاعی رشدیافته همبستگی مثبت معناداری دارد. فرضیه 4: سبک دلبستگی ناایمن دوسوگرا با سبک های دفاعی رشد نایافته و نوروتیک همبستگی معناداری دارد. فرضیه 5: سبک دلبستگی ناایمن اجتنابی با سبک های دفاعی رشد نایافته و نوروتیک همبستگی مثبت معناداری دارد. 6-1 سؤالات پژوهش سؤال 1: آیا دختران و پسران در مکانیسم های دفاعی با یکدیگر تفاوت دارند؟ سؤال 2: آیا دختران و پسران در سبک های دلبستگی با یکدیگر تفاوت دارند؟ سؤال 3: آیا سبک دلبستگی ایمن با سبک های دفاعی رشدیافته همبستگی مثبت معناداری دارد؟ سؤال 4: آیا سبک دلبستگی ناایمن دوسوگرا با سبک های دفاعی رشد نایافته و نوروتیک همبستگی معناداری دارد؟ سؤال 5: آیا سبک دلبستگی ناایمن اجتنابی با سبک های دفاعی رشد نایافته و نوروتیک همبستگی مثبت معناداری دارد؟ 7-1 متغیرهای پژوهش متغیر مستقل (پیشبین): سبک های دلبستگی متغیر وابسته (ملاک): سبک های دفاعی متغرهای مزاحم: جنسیت، سن، وضعیت تأهل، رشته تحصیلی، پایگاه اقتصادی اجتماعی متغیر کنترل: جنسیت 8-1 تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای پژوهش تعریف مفهومی مکانیسم های دفاعی: مکانیسم های دفاعی فرایندهای تنظیم کنندۀ خودکاری هستند که برای کاهش ناهماهنگی شناختی و به حداقل رساندن تغییرات ناگهانی در وافعیت درونی و بیرونی از طریق تأثیرگذاری بر چگونگی ادراک حوادث تهدید کننده عمل می کنند (ویلانت،1985، 1992، 1994). تعریف عملیاتی مکانیسم های دفاعی: منظور از مکانیسم دفاعی در این پژوهش، میزان نمره یا کمیتی است که از آزمون D.S.Q یا پرسشنامۀ سبک های دفاعی به دست می آید. این نمره، شاخص عددی برای اندازه گیری میزان به کارگیری مکانیسم های دفاعی توسط مراجع می باشد و نمره ای که مراجع در این مقیاس می گیرد، بیانگر میزان و شدت استفادۀ او از مکانیسم دفاعی می باشد. تعریف مفهومی سبک های دفاعی رشدیافته: مکانیسم های دفاعی رشدیافته، شیوه های مواجهه ی انطباق، بهنجار و کارآمد هستند که شامل مکانیسم های ذیل می باشد: والایش، شوخ طبعی، پیشبینی و فرونشانی. تعریف عملیاتی سبک های دفاعی رشدیافته: در این پژوهش منظور مکانیسم هایی است که در مجموعه مکانیسم های رشدیافته آزمون DSQ طبقه بندی شده اند. تعریف مفهومی سبک های دفاعی رشدنایافته: مکانیسم های رشد نایافته، شیوه های مواجهه ی غیر انطباقی و ناکارآمد هستند که شامل مکانیسم های ذیل می باشد: فرافکنی، پرخاشگری غیرفعال، عملی سازی، مجزاسازی، ناارزنده سازی، خیال پردازی اوتیستیک، انکار، جابجایی، تفرق، دوپارگی، دلیل تراشی، بدنی سازی. تعریف عملیاتی سبک های دفاعی رشدنایافته: در این پژوهش منظور مکانیسم هایی است که در مجموعه مکانیسم های رشدنایافته آزمون DSQ طبقه بندی شده اند. تعریف مفهومی سبک های دفاعی نوروتیک: مکانیسم های دفاعی نوروتیک ، شیوه های مواجهه ی غیر انطباقی و ناکارآمد هستند که شامل مکانیسم های ذیل می باشد: ابطال، نوع دوستی کاذب، آرمانی سازی، واکنش متضاد. تعریف عملیاتی سبک های دفاعی نوروتیک: در این پژوهش منظور مکانیسم هایی است که در مجموعه مکانیسم های نوروتیک آزمون DSQ طبقه بندی شده اند. تعریف مفهومی سبکهای دلبستگی: دلبستگي پيوند يا گره هاي هيجاني پايدار بين دو فرد است. بطوري كه يكي از طرفين كوشش مي كند نزديكي يا مجاورت با موضوع دلبستگي را حفظ كرده و بگونه اي عمل كند تا مطمئن شود كه ارتباط ادامه مي يابد. اين نظريه (باولبي ،1969،1973،1989) مبتني بر اين امر است كه پيوندهاي عاطفي نخستين كه بين كودك و مادر (مراقب) در قالب مدل هاي ذهني درونسازي مي شوند، به گستره وسيع روابط بين شخصي كودك در آينده تعميم مي يابند و الگوي اين روابط، يعني سبكهاي دلبستگي در طول زندگي نسبتا پايدار مي مانند (برترتون وهمکاران ،1991). باولبي، اينزورث (1978) با ابداع يك موقعيت آزمايشگاهي معروف به موقعيت ناآشنا تفاوتهاي فردي دلبستگي كودك به مادر را بررسي كردند كه عبارتند از: ايمن ، دوسوگرا ، اجتنابي. تعریف عملیاتی سبکهای دلبستگی: سبکهای دلبستگی از طریق پرسشنامه دلبستگی بزرگسالان هازن و شور (1993، به نقل از بشارت و همکاران ، 1385) بدست می آید. تعریف مفهومی سبك دلبستگي ايمن: افراد ايمن از اعتماد به نفس، مهارتهاي اجتماعي و توانايي برقراري روابط عاطفي و صميمي نسبتا پايدار و رضايت بخشي برخوردارند (باولبي ،1973). تعریف عملیاتی سبك دلبستگي ايمن: در این پژوهش منظور سبک دلبستگی ایمن است که توسط آزمون پرسشنامه دلبستگی بزرگسالان هازن بدست می آید. تعریف مفهومی سبك دلبستگي اجتنابي: اجتناب گرها ممكن است علاقمند به برقراري روابط عاطفي و صميمي باشند.اما در هر حال از اين نوع روابط ناراضي هستند،تمايلي به برقراري برقراري روابط صميمي دراز مدت ندارند،با خود آشكارسازي مشكل دارند و از مهارتهاي اجتماعي بي بهره اند (همان منبع). تعریف عملیاتی سبك دلبستگي اجتنابی: در این پژوهش منظور سبک دلبستگی اجتنابی است که توسط آزمون پرسشنامه دلبستگی بزرگسالان هازن بدست می آید. تعریف مفهومی سبك دلبستگي دوسوگرا: دوسو گرا ها از طرد شدن و ترك شدن نگرانند،در روابط باديگران مستعد بي اعتمادي هستند علي رغم مخاطرات روابط صميمي مشتاق برقراي چنين روابطي هستند و ممكن است به گونهاي نامناسب به خود آشكار سازيهاي صميمانه بپردازند،با یک نگاه عاشق شوند و قهر و آشتي هاي مكرر داشته باشد (همان منبع). تعریف عملیاتی سبك دلبستگي دوسوگرا: در این پژوهش منظور سبک دلبستگی دوسوگرا است که توسط آزمون پرسشنامه دلبستگی بزرگسالان هازن بدست می آید.